اخلاق از منظر پدیدارشناسی با تکیه بر آرای «ماکس شلر»

نویسندگان

  • احمدعلی حیدری دانشیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی،
  • زینب ربیعی کارشناس ارشد فلسفه‌ غرب، دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده مقاله:

موضوع اصلی این مقاله ترسیم خطوط کلی رویکرد پدیدارشناسانه‌ شلر به اخلاق است. شلر از همان آغاز شکل‌گیری جنبش پدیدارشناسی تصمیم داشت تا از این رویکرد در ساحاتی مانند اخلاق و دین استفاده کند. از این‌رو برای دست‌یابی به این هدف کوشش کرد تا با نوآوری‌هایی در پدیدارشناسی و با تأسیس نظامی مبتنی بر ارزش‌های غیرصوری، هم رویکرد پدیدارشناسانه را در ساحت اخلاق به کار برد و هم در مقابل رویکردهای صورت‌گرایانه‌ای مانند رویکرد کانت به اخلاق ایستادگی کند. از نظر شلر تکیه بر این قبیل نظام‌های صوری در حوزه‌ اخلاق سبب غفلت از ارزش‌ها به عنوان پدیدارهای مبنایی تجربه‌ اخلاقی انسان می‌شوند و از آن‌جا که در نگاه «شلر» ارزش‌ها از طریق احساسات بر آدمی عیان می‌شوند، نپذیرفتن ارزش‌ها از جانب کانت و نظام‌های اخلاقی صورت‌گرا سبب می‌شود که احساسات نیز نادیده انگاشته شوند. شلر برای روشن‌تر ساختن منظور خود از نقش احساسات، تفکیکی را بین احساسات قصدی، وضعیت‌های احساسی و تأثرات در نظر می‌گیرد و احساسات قصدی را راهبر فرد به سمت ادراک ارزش‌ها می‌داند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پدیدارشناسی اخلاق نزد شلر با تکیه بر پرسونالیسم

مسأله اصلی این رساله ترسیم خطوط کلی رویکرد پدیدارشناسانه شلر به اخلاق با توجه به نقش محوری شخص در فلسفه اوست. شلر پدیدارشناسی را به کار می برد تا از امکان وجود اخلاقی برپایه ارزش های غیرصوری و شخص انسانی دفاع کند. به همین منظور از یک سو تعریفی سلسه مراتبی از ارزش ها ارائه می دهد و از سوی دیگر به تعریف وجود اصیل انسان می پردازد و والاترین ارزش را به شخص انسان اسناد می دهد. زیرا شخص است که همواره...

15 صفحه اول

نقد پدیدارشناختی ماکس شلر بر نظام صوری کانت

اگر کسی فیلسوف باشد و بخواهد مشکل فلسفی حل کند، باید دید که آن مشکل عبارت از چیست؟ تصور رایج قدیمی این است که احساس باید تابع عقل باشد. بنابر قضاوت قدیمی معرفت و به‌ویژه اخلاق در بستر تاریخ یا به‌مثابه پیشین، صوری و عقلی و یا به‌مثابه نسبی، تجربی و عاطفی بوده است. از این‌رو بود که فیلسوفی مانند امانوئل کانت عقل صوری را از میان تقسیم‌بندی صورت-ماده،[1] یگانه راه رسیدن به معرفت قطعی و یقینی دانست...

متن کامل

صورت‌گرایی در اخلاق کانتی از نگاه شلر

مسئله­ی مورد بررسی در این مقاله عبارت از این است که آیا اندیشه­ی اخلاقی کانت، چنان که شلر ادعا کرده است، صورت­گرایانه است یا خیر. در اینجا پس از توضیح معنای صورت­گرایی و پیشینه­ی انتقاداتی که از این منظر به تفکر کانت شده است، از طریق توضیح برخی از مفاهیم اصلی تفکر اخلاقی کانت، مانند خیر مطلق، تکلیف، امر مطلق و خودآیینی اراده، سعی کردیم نگرش صورت­گرایانه­ی او را در اخلاق نشان دهیم. گفته شده که ت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 09  شماره 21

صفحات  29- 52

تاریخ انتشار 2013-09-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023